تفسیرآیه (183) سوره بقره

ترجمه أیه (183) سوره بقره

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمْ الصِّیَامُ کَمَا کُتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ (183)

ترجمه : ای کسانی که ایمان آورده اید برشما روزه نوشته «و فرض گردانیده» شده است همانگونه که برکسانی که پیش از شما بوده اند «روزه نوشته و فرض» شده بود، « وروزه بدین خاطرفرض گشته است» تا اینکه شما پرهیزگار گردید .

تفسیرآیه (183) سوره بقره

(یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا) این ندای زیبای الله مهربان برای اهل ایمان است آری الله مهربان هرگاه که می خواهد حکم خاصی را برای اهل ایمان فرض و تعیین نماید و یا از عمل خاصی ممانعت کند ، با این الفاظ زیبا آنها را صدا می زند و سپس دستور زیبای با حکمتش را برای آنان بیان می دارد ، در اینجا نیز الله متعال اهل ایمان را صدا زده تا فرضیت رکنی از ارکان اسلام که همان روزه باشد را برای آنان اعلان نماید .

(کُتِبَ عَلَیْکُمْ الصِّیَامُ) این قسمت از آیه بیانگر فرضیت روزه بر مسلمانان است ، ولی این روزه را مسلمانان در چه ماهی از سال بگیرند و چند روز روزه بگیرند در این آیه ذکر نشده است ولی در آیه بعدی آمده که روزهای روزه معین و مشخص شده اند و در آیه بعد از آن آمده که ماه مبارک رمضان ماهی است که روزه گرفتن آن بر مسلمانان فرض و نوشته شده است، لذا آنچه بر مسلمانان فرض است روزه گرفتن ماه مبارک رمضان است واما سایر روزه ها که در احادیث صحیح نبوی صلی الله علیه و آله وسلم به گرفتن آنها تشویق و ترغیب شده از قبیل روزه روز عاشورا، روزه روز عرفه ، روزه گرفتن دوشنبه ها و پنج شنبه ها هر هفته و سایر روزه ها همه و همه آنها نفلی و دارای فضایل خاصی اند که در احادیث صحیح برای آنها ذکر شده است ، لذا برای یک مسلمان مناسب این است که علاوه از روزه فرض ، روزه نفلی نیز گرفته و با این طریق به پرهیزگاری خویش افزوده و روزه های فرض خویش را تکمیل نموده و پروردگار خویش را از خود راضی گرداند تا اینکه بتواند فردای قیامت از درب «ریّان» بهشت که مخصوص روزه داران است همانگونه که در حدیث صحیح آمده ، وارد بهشت گردد.

(کَمَا کُتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ) در این قسمت از آیه این مطلب بیان شده که روزه از خصوصیات امت اسلامی نیست بلکه در امت های پیشین نیز روزه بوده است و آنان نیز روزه می گرفتند.

آری در این قسمت از آیه یک نوع دلداری و یک نوع تشویق به روزه گرفتن وجود دارد ، دلداری بدین خاطراست که مسلمانان احساس نکنند که سختی روزه گرفتن مخصوص امت ما است و امتهای پیشین چنین احکامی نداشتند، و تشویق بدین خاطر است که مسلمانان در امر روزه گرفتن با امتهای پیشین رقابت نموده و در این میدان نیک از آنها عقب نمانند بلکه از آنها سبقت و پیشی بگیرند، تا اینکه در تقوا و پرهیزگاری از آن پیشی بگیرند .

(لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ) در این قسمت از آیه حکمت و علت فرضیت روزه بیان شده است که همان به دست آوردن پرهیزگاری و تقوا باشد ، زیرا فردی که روزه می گیرد و شهوات مشروع را در روزها رها نموده از خورد و نوش درروزها تا به شب دست کشیده و از کارهای خلاف شرع دوری نموده و به عبادت و اطاعت پروردگار مشغول می گردد و شبهای رمضان را با تلاوت قرآن و نماز و سایر عبادتها می گذراند این نوع افراد دلهایشان پاک شده و از پرهیزگاران می گردند، در حقیقت ماه رمضان بهار عبادتهاست که انسان مسلمان در این بهارشارژ شده و یازده ما دیگر از سال را با همین شارژ می گذراند .

آری از آنجایی که در ماه مبارک رمضان دربهای رحمت الهی ودربهای بهشت باز شده و دربهای جهنم بسته می شوند و شیاطین سرکش به زنجیر بسته می شوند ، در این ماه عبادت و اطاعت آسان تر گشته و فرد راحت تر می تواند به تزکیه و پاکی خویش پرداخته و خودش را در گروه پرهیزگاران داخل نموده و از اهل تقوا گردد.